ویژگی های مناره جم
كارشناسان عرصهء باستان شناسي در يونسكو منار جام را يكي از سازه هاي خارق العادهء معماري و كهنسال ترين برج آجري باقيمانده در جهان( قرن12) ميدانند.غير از اين گفته شده است كه منار جام سنت معماري كهن و سبك هنري قديم در منطقه را در آخرين حد كمال و زيبايي آن نمايندگي ميكند .
منار جام يكي از تماشايي ترين ابنيه هاي تاريخي افغانستان است و گفته مي شود كه پس از قطب منار در دهلي بلند ترين منارآجري جهان است .
باستان شناسان عقيده دارند كه قطب منار به الهام از منار جام در اوايل سدهء سيزده هم ساخته شده است كه درازاي آن هفتادو سه متر اندازه گيري شده است .
در ارتباط به درازاي منار جام چه در مطبوعات كشور و چه در اسناد مربوط به سازمان ملل متحدرقم يگانه يي ذكر نشده است . چنانكه درازاي آن را گاهي 63/3متر وگاهي هم 65 مترنوشته اند غير از اين در بعضي اسناد ديگر درازي آن 63 متر قيد شده است .
قطر قاعدهء منار هشت متر اندازه شده است كه به بلنداي تقريباً دو متر از سطح زمين دروازهء كوچك ورودي به داخل منار ديده ميشود . این مناره که با آجر کاری دقیق و زیبا کار شده و سفال های آبی بالای آن با زیبایی خودنمایی می کنند، به خاطر کیفیت معماری و تزئین خود، که نشان دهنده حد اعلای آئین های هنری و معماری منطقه است، از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. تاثیر آن به خاطر مکان قرار گیری آن بیشتر شده است، به طوری که این مناره در داخل آبراهی عمیق که بین کوه های بلند در قلب ایالت غور (Ghor) افغانستان قرار دارد، جای گرفته است.
نقش مناره جم در معماری اسلامی
معماری و تزئینات این مناره از نقطهنظر تاریخ هنر بسیار برجسته بوده ، و در آن ، پیشرفتهای هنری پیشین منطقه به طور خارقالعاده ای باهم ترکیب شده و اثری ایجاد کردهاند که نفوذ قوی ای در نوع معماریهای بعدی در منطقه داشت. این مناره، یک مثال برجسته از معماری و تزئینات اسلامی در این منطقه بوده و نقشی اساسی در گسترش هر چه بیشتر آن ایفا کرد.
مکان جغرافیایی مناره جم
این مناره که در ارتفاع 1،900 متری از سطح دریا و دور از هر شهری قرار دارد ، در داخل درهای ناهموار در قلب استان غور جای گرفته است. این مناره که قدمت آن به قرن دوازدهم میلادی باز میگردد ، احتمالاً به مناسبت یک پیروزی بزرگ سلاطین غوری پایهریزی شد. جم به احتمال زیاد، محل اقامت تابستانی امپراتوران غور بوده و احتمالاً نشاندهنده محل شهر باستانی فیروزکوه، پایتخت سلسله غوریان، میباشد. این مناره، یکی از چند بنای تاریخی ای است که به خوبی حفظ شده و این امر نشان دهنده خلاقیتهای هنری استثنایی و تسلط بر مهندسی ساختمانی در آن زمان بوده است. قسمت خارجی مناره به طور کامل با دکوراسیون هندسی دقیقی که روی آجرکاریهای خشن اصلی را گرفته است تزئین شده است. مابقی برجها و قصرهای منطقه مسکونی غورها، در قسمت مقابل کرانه رودخانه، در قسمت شمال مناره و در ارتفاعات کوه قرار دارد. به علاوه، نشانههایی از استحکامات نظامی در قسمت شرقی مناره نیز دیده میشود و این تصور را در انسان ایجاد میکند که مناره به وسیله استحکامات نظامی مورد محافظت قرار میگرفته است.از زمان ساخت مناره، هیچگونه عملیات بازسازی و یا تعمیر اساسی ای برای مناره انجام گرفته نشده است.
منابع:
afghanpaper.com
wiki.5040.ir